توسعه

همه می‌دانیم که پدیدهٔ موسوم به «فرار مغزها از کشور» پدیده‌ای شوم و ویران‌گر است. جامعه‌ای که بخش قابل توجهی از افراد برخوردارش رویاهایشان را در داخل آن جستجو نکنند و برای تحقق زندگی بهتر چشم به آن‌سوی مرزهایش داشته باشند حتماً بحران‌زده است. اما روی‌کرد مناسب در قبال این پدیده چه می‌تواند باشد؟ آیا بازگشت مغزها به کشور تحت هر شرایطی خوب است؟

تمدن‌ها چطور ظهور می‌کنند و قدرت می‌گیرند و چطور ضعیف شده یا سقوط می‌کنند؟ در این یادداشت درباره‌ی نظریه‌ی آرنولد توین‌بی می‌خوانیم.

سه شرطِ اساسیِ توسعه عبارتند از: کارآیی، هم‌سازی و کفایت.

در یادداشت‌ِ قبلی توضیح دادم که توسعه، به معنایِ مرسومِ آن، در تعارضِ ساختاری با عدالت است. به این معنا که این نوع توسعه را «نمی‌توان» در سراسرِ جهان و برایِ همه‌ی ساکنانِ زمین گسترش داد. مطابقِ محکِ اخلاقیِ کانت، آن‌چه که به وضوح قابلِ تعمیم به همه‌ی جهان نباشد غیرِاخلاقی است. اما آیا می‌توان راهی اخلاقی…

چالش بزرگ توسعه این است که نمی‌تواند در سراسر جهان گسترش یابد، در نتیجه اصرار بر توسعه‌ به معنای کنارگذاشتن ایده‌ی عدالت است.

چه اروپا در قرن نوزدهم به قدرتی جهانی تبدیل شد، در حالی که کشوری نظیر چین که تا اواسط قرن هیجدهم وضعیتی شبیه کشورهای پیشرفته‌ی اروپایی داشت چنین نشد؟

زوج آمریکایی که تصمیم گرفته‌اند به شیوه‌ی ویکتوریایی زندگی کنند یکی از تابوهایِ بزرگِ مدرنیت را شکسته‌اند.